wtorek, 07 wrzesień 2021 19:56

Kredytobiorca- konsument, czyli kogo tak naprawdę dotyczą “sprawy frankowe”

Prawo europejskie oraz polskie przepisy przyznają szczególną ochronę konsumentom, dotyczy to między innymi spraw związanych z abuzywnością postanowień umów kredytów denominowanych/indeksowanych kursem walut obcych (tzw. Kredytów frankowych). Banki niejednokrotnie dążą do podważenia statusu konsumenta kredytobiorców, którzy występują z roszczeniami.

Kim jest konsument, co definiuje jego status w przypadku umowy kredytu frankowego?

Odpowiedzi na powyższe pytania w teorii należy szukać w przepisach kodeksu cywilnego. Według tej regulacji, status konsumenta jest przyznawany osobom, które spełniają przesłanki:

• Konsument jest zawsze osobą fizyczną - zatem status konsumenta nie może dotyczyć np. Spółki kapitałowej,

• Osoba ta musi dokonać czynności prawnej z przedsiębiorcą - w przypadku kredytu bankowego nie pojawiają się wątpliwości w tym zakresie z uwagi na to, że banki z natury rzeczy są przedsiębiorcami,

• Czynności prawna nie może być związana bezpośrednio działalnością gospodarczą lub zawodową osoby fizycznej - w tym kontekście watro zauważyć, że prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej nie pozbawia automatycznie kredytobiorcy statusu konsumenta.

Należy pamiętać, że posiadanie statusu konsumenta bada się na moment dokonania czynności prawnej, czyli moment zawarcia umowy kredytu frankowego.

Niestety wymienione powyżej teoretyczne przesłanki, niejednokrotnie w praktyce są problematyczne do określenia. Wynika z nich, że umowa kredytu nie może być bezpośrednio związana z prowadzeniem działalności przez kredytobiorcę. Jednak pojawia się szereg wątpliwości w sytuacji, gdy umowa ta ma związek pośredni. Wielu przedsiębiorców prowadzi przecież działalność gospodarczą z miejsca zamieszkania. Czy to wyklucza status konsumenta? Niekoniecznie!

W każdym przypadku status konsumenta w tym zakresie może podlegać ocenie sądu, wtedy zostanie rozważone, które potrzeby zawodowe czy mieszkaniowe były zaspokajane w największym stopniu.

Co w sytuacji, gdy w czasie okresu kredytowania kredytobiorca zaczął zarabiać na wynajmowaniu mieszkania? Czy traci wtedy status konsumenta?

Jak wskazano powyżej - status konsumenta ocenia się na moment zawarcia umowy kredytu, dlatego późniejsze zmiany, takie jak rozpoczęcie prowadzenia działalności z miejsca zamieszkania czy zarabianie na jego wynajmowaniu – nie wpływają na posiadania statusu konsumenta. Co za tym idzie, niezależnie od późniejszych okoliczności - takiemu kredytobiorcy przysługuje szczególna ochrona prawna właściwa dla konsumentów.

Prawo polskie oraz unijne w bardzo szerokim zakresie dostrzega potrzebę ochrony konsumentów jako słabszej strony zawieranych umów. Niezależnie od wykształcenia kredytobiorcy, to na banku jako przedsiębiorcy ciążą szczególne obowiązki informacyjne. Bank jako instytucja ciesząca się dużym zaufaniem publicznym powinien zadbać o to, aby jego klienci byli właściwie i dokładnie poinformowani o ryzyku związanym z produktami jakimi niewątpliwie są kredyty indeksowane/waloryzowane kursem walut obcych.

Należy pamiętać, że odnośnie statusu konsumenta pojawia się wiele wątpliwości, które są rozstrzygane w bieżącym orzecznictwie. Jeżeli pojawiają się wątpliwości co do posiadania tego statusu w chwili zawierania umowy kredytu, należy skonsultować je z profesjonalnym pełnomocnikiem, który zajmuje się sprawami frankowymi. Powyżej zostały przedstawione tylko przykładowe sytuacje, które mogą wywołać trudności na gruncie konkretnych spraw. W przeważającej większości spraw, to znajomość orzecznictwa sądów polskich i europejskich pozwala rozstrzygać pojawiające się wątpliwości i niejednokrotnie może zaważyć na losach sporu sądowego. Przed wejściem na drogę sądową zawsze warto zasięgnąć opinii profesjonalisty!